Let op: alleen de laatste versie van artsenverklaringen is geldig. Print daarom per keer het actuele formulier uit.
-
1. Moet ik een formulier gebruiken? (tabel bijlage 2)
Raadpleeg eerst onderstaande tabel of een formulier voor u noodzakelijk is. Zie de tekst bij vraag 5 voor een uitleg over de indeling in groepen.
nr Middel cf Bijlage 2 Rzv Actie (bijgewerkt per 1 maart 2023) Groep 1 Dieetpreparaten Verklaring + apotheekcontrole 3 3 DK(T)P-vaccins Geen formulier 1 4 Hepatitisvaccins (A, B, AB) Geen formulier 1 5 Pneumokokkenvaccin Geen formulier 1 8 Anti-retroviraal geneesmiddel (muv emtric./tenofov.) Geen formulier 1 8 emtricitabine/tenofovirdisoproxil apotheekinstructie voor PrEP per 1 juni 2019 2 11 Granulocyt koloniestimulerende factor voorwaarde vervallen per 1 januari 2020 13 eliglustat voorwaarde vervallen per 1 januari 2020 13 imiglucerase voorwaarde vervallen per 1 januari 2020 13 velaglucerase voorwaarde vervallen per 1 januari 2020 14 rabiesvaccin Geen formulier 1 19 palivizumab Geen formulier 1 23 modafinil voorwaarde vervallen per 1 januari 2020 26 Thiazolidinedion (pioglitazon rosiglitazon, troglitazon) voorwaarde vervallen per 1 januari 2020 27 erytropoëtine en analoga voorwaarde vervallen per 1 januari 2020 27 glatirameer voorwaarde vervallen per 1 januari 2020 27 levodopa/carbidopa int. gel Geen formulier 1 27 interferon voorwaarde vervallen per 1 januari 2020 27 interferon beta en gamma voorwaarde vervallen per 1 januari 2020 28 ambrisentan, bosentan Geen formulier per 1 maart 2019 1 28 epoprostenol i.v. Beoordeling zorgverzekeraar 4 28 iloprost voor inhalatie Beoordeling zorgverzekeraar 4 28 macitentan Geen formulier per 1 maart 2019 1 28 riociguat Geen formulier per 1 maart 2019 1 28 sildenafil, tadalafil Artsenverklaring + apotheekcontrole 3 28 selexipag Geen formulier per 1 maart 2019 1 28 treprostinil subcutaan en iv Beoordeling zorgverzekeraar 4 31 miglustat voorwaarde vervallen per 1 januari 2020 35 Zelfzorggeneesmiddelen Apotheekcontrole 2 50 ivabradine Voorwaarde vervallen per 1 januari 2020 51 linagliptine Apotheekcontrole 2 51 saxagliptine Apotheekcontrole 2 51 sitagliptine Apotheekcontrole 2 51 vildagliptine Apotheekcontrole 2 57 Benzodiazepinereceptor-agonist in orale of rectale toedieningsvorm Apotheekcontrole 2 58 exenatide Artsenverklaring + apotheekcontrole 3 59 dornase alfa voorwaarde vervallen per 1 januari 2020 64 Anticonceptiva Beoordeling zorgverzekeraar 4 70 ticagrelor Artsenverklaring + apotheekcontrole 3 71 Maagzuurremmers Apotheekcontrole 2 74 everolimus Apotheekcontrole 2 76 cladribine Apotheekcontrole 2 78 tafamidis Geen formulier 1 84 fidaxomicine voorwaarde vervallen per 1 januari 2020 85 dulaglutide, semaglutide, lixisenatide Artsenverklaring + apotheekcontrole 3 86 empagliflozine Artsenverklaring + apotheekcontrole 2 of 3 87 Combinatiepreparaat bevattende elvitegravir-cobicistat-emtricitabine-tenofovir Geen formulier 1 88 mercaptopurine suspensie oraal Geen formulier 1 90 pirfenidon Geen formulier 1 92 leupropreline Geen formulier meer per 1 maart 2022 1 93 canagliflozine Artsenverklaring + apotheekcontrole 3 95 rivaroxaban Geen formulier 1 98 febuxostat Geen formulier per 1 april 2020 1 100 ivacaftor Artsenverklaring + apotheekcontrole 3 101 dabigatran & apixaban Geen formulier 1 102 linaclotide Geen formulier per 1 maart 2019 1 103 edoxaban Geen formulier 1 104 nintedanib Geen formulier per 1 april 2019 1 105 tioguanine Geen formulier 1 106 evolocumab Artsenverklaring + apotheekcontrole 3 107 fampridine vervallen, zie 123 108 dexamfetamine / lisdexamfetamine Geen formulier 1 109 sacubitril / valsartan (Entresto) Apotheekcontrole 2 110 alirocumab/inclisiran Artsenverklaring + apotheekcontrole 3 111 rifaximine Geen formulier 1 112 Combinatie basale insuline - glp1-agonist Artsenverklaring + apotheekcontrole 3 113 tolvaptan Geen formulier per 1 maart 2019 1 114 lumacaftor / ivacaftor Artsenverklaring + apotheekcontrole 3 115 idebenon Apotheekcontrole 2 116 roflumilast Geen formulier 1 117 ertugliflozine Apotheekcontrole 2 118 fingolimod Apotheekcontrole 2 119 asfotase Artsenverklaring + apotheekcontrole 3 120 patiromeer voorwaarde vervallen per 1 maart 2023 1 121 tezacaftor/ivacaftor Artsenverklaring + apotheekinstructie 3 122 fampridine Geen formulier 1 123 4 componenten meningokokken B vaccin Geen formulier 1 124 triëntine Apotheekcontrole 2 125 pentosanpolysulfaatnatrium Geen formulier 1 126 miglustat Artsenverklaring + apotheekinstructie 3 127 siponimod Artsenverklaring + apotheekinstructie 3 128 amikacine liposomaal, inhalatie Geen formulier 1 129 rivaroxaban, suspensie Geen formulier 1 130 dapagliflozine bij hartfalen of DM type 2 met zeer hoog risico op HVZ Artsenverklaring + apotheekinstructie 3 risico op hart- en vaatziekten 131 varicella zoster vaccin Artsenverklaring + apotheekinstructie 3 132 ozanimod Apotheekcontrole 2 133 erenumab, fremanezumab en galcanezumab Artsenverklaring + apotheekinstructie 3 134 givosiran Artsenverklaring + apotheekinstructie 3 135 parathyriod hormoon Artsenverklaring + apotheekinstructie 3 136 ataluren Artsenverklaring + apotheekinstructie 3 137 levomepromazine Apotheekcontrole 2 138 tezacaftor/ivacaftor/elexacaftor Artsenverklaring + apotheekinstructie 3 139 fostemsavir, lenacapavir Artsenverklaring + apotheekinstructie 3 140 volanesorsen Geen formulier 1 141 liraglutide (incl. Saxenda) Artsenverklaring + apotheekinstructie 3 142 ofatumumab Artsenverklaring + apotheekinstructie 3 143 finerenon Artsenverklaring + apotheekinstructie 3 144 dabigatran Geen formulier 1 145 pitosilant Geen formulier 1 146 dulaglutide en semaglutide Artsenverklaring + apotheekinstructie 3 147 bupropion met naltrexon Artsenverklaring + apotheekinstructie 3 148 setmelanotide Apotheekcontrole 2 149 metreleptine Apotheekcontrole 2 150 ivermectine Apotheekcontrole 2 151 nirmatrelvir/riyonavir Artsenverklaring + apotheekinstructie 3 152 Alfacalcidol en calcitriol Geen formulier 1 153 cannabiol Artsenverklaring + apotheekinstructie 3 154 relugolix/estradiol/noresthiseronacetaat Geen formulier 1 155 sublinguaal toegediende huisstofmijtextracten 300 ir hdm en 12 sq-hdm Geen formulier 1 156 solriamfetol Artsenverklaring + apotheekinstructie 3 -
2. Wie bepaalt of een geneesmiddel op Bijlage 2 komt en onder welke voorwaarden?
De overheid bepaalt of een geneesmiddel op Bijlage 2 komt, niet zorgverzekeraars. De Minister van VWS bepaalt welke geregistreerde geneesmiddelen extramuraal worden vergoed uit de basisverzekering, en onder welke voorwaarden. Het Zorginstituut Nederland adviseert de minister daarin. Zorgverzekeraars zijn belast met het uitvoeren van de wettelijke vergoedingsvoorwaarden.
Op Bijlage 1 van de Regeling zorgverzekering (Rzv) staan alle geregistreerde geneesmiddelen die voor vergoeding in aanmerking komen (al dan niet met een eigen bijdrage). Van een aantal (categorieën) geneesmiddelen op Bijlage 1 heeft de minister aanvullend bepaald dat ze alleen onder voorwaarden vergoed mogen worden. Dit om redenen van gepast gebruik en doelmatigheid. Deze (categorieën) geneesmiddelen en hun vergoedingsvoorwaarden heeft de minister opgenomen op Bijlage 2 Rzv. Ook de dieetpreparaten staan op Bijlage 2. De actuele Bijlagen 1 en 2 Rzv vindt u op www.wetten.nl (zoektermen: regeling zorgverzekering, bijlage 1 of 2).
-
3. Ik heb een vraag over een middel en/of over een formulier. Waar kan ik deze stellen?
Indien u een vraag hebt over de vergoedingsvoorwaarden van een middel, kunt u deze stellen bij het Zorginstituut Nederland. Zie ook de uitleg bij vraag 2. Dit geldt ook voor vragen of een middel voor vergoeding in aanmerking komt, als u daar zelf niet uitkomt met behulp van de voorwaarden en het ZN formulier.
Heeft u specifieke vragen omtrent een individuele patiënt, wendt u zich dan tot de zorgverzekeraar van de betreffende verzekerde.
Heeft u een algemene vraag of opmerking over een formulier zelf, dan kunt terecht bij ZN via znformulieren@zn.nl.
-
4. Welke taak hebben de zorgverzekeraars? Waarom zijn er formulieren voor geneesmiddelen?
Verzekeraars hebben de taak om te controleren op de voorwaarden voor de geneesmiddelen opgenomen op Bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering (Rzv). De minister laat het aan de zorgverzekeraars over hoe zij dat doen. Hiervoor zijn de ZN formulieren ontworpen. Niet voor elk middel op Bijlage 2 is een formulier: om de administratieve lasten zoveel mogelijk te beperken is voor een beperkt aantal Bijlage-2-geneesmiddelen een formulier nodig (zie ook uitleg vraag 5). Het voordeel van deze werkwijze is dat de patiënt niet hoeft te wachten op een machtiging van de zorgverzekeraar en dat alle zorgverzekeraars dezelfde formulieren hanteren.
Naast het toetsen van de Bijlage-2-voorwaarden heeft de zorgverzekeraar wettelijk ook de mogelijkheid om bepaalde (groepen) voorschrijvers aan te wijzen als aanvullende voorwaarde voor vergoeding, en te bepalen voor welke termijn het middel kan worden afgeleverd. -
5. Hoe kun je zien of er een formulier moet worden ingevuld?
Dit is te vinden in de Tabel bijlage 2. Er zijn 4 mogelijkheden:
- Groep 1: geen toetsing. Voor deze geneesmiddelen is geen toetsing (meer) nodig. De apotheker hoeft de voorwaarden niet te controleren: declaratie vindt plaats op basis van het recept.
- Groep 2: apotheekinstructie. Dit betekent dat de voorschrijver geen formulier hoeft in te vullen, de apotheek voert wel een eenvoudige controle uit m.b.v. de apotheekinstructie of er ten laste van de zorgverzekeraar afgeleverd kan worden.
- Groep 3 artsenverklaring en apotheekinstructie : Bij deze geneesmiddelen dient de voorschrijver een artsenverklaring in te vullen, om (zelf) te beoordelen of de verzekerde voldoet aan de vergoedingsvoorwaarden. De apotheker controleert of het formulier volledig is ingevuld en ondertekend en doet soms nog aanvullende controles o.b.v. de apotheekinstructie. Vervolgens wordt al dan niet ten laste van de zorgverzekeraar afgeleverd.
- Groep 4: bij uitzondering is een uniform beleid via deze formulieren niet mogelijk. Op dit moment betreft dat een aantal PAH geneesmiddelen en de anticonceptiemiddelen. Op de website van de individuele zorgverzekeraar staat aangegeven hoe met geneesmiddelen in deze groep wordt omgegaan.
De indeling in deze vier groepen wordt ondersteund door Z-Index in de G-standaard. -
6. Zijn de formulieren actueel?
Elke maand vindt zo nodig een actualisering plaats. De formulieren op de website zijn dus up to date. Indien u zich afvraagt of u nog steeds een formulier dient te gebruiken: dat kunt u terug vinden in de tabel bij vraag 1.
-
7. Overige vragen
- 7.1 Hoe werkt de artsenverklaring
De voorschrijver vult bij A de verzekerdegegevens in, doorloopt bij B een stroomschema en ondertekent bij C. In sommige gevallen kan de artsenverklaring alleen door een bepaalde voorschrijver ingevuld worden (bv. een internist); dit staat dan op het formulier vermeld. Alleen volledig ingevulde en ondertekende verklaringen kunnen door de apotheek worden beoordeeld. De apotheker of de leverancier dieetpreparaten dient de beoordeling vast te leggen bij D. De volledig ingevulde artsenverklaringen dienen conform de wettelijke termijnen bewaard te worden. Zorgverzekeraars kunnen achteraf (steekproefsgewijs) controles uitvoeren om de rechtmatigheid van de declaratie vast te stellen.
- 7.2 Hoe werkt de apotheekinstructie?
De apotheekinstructie geeft aan of en hoe de wettelijke voorwaarden in de apotheek gecontroleerd moeten worden. Wordt een recept met een artsenverklaring aangeboden in de apotheek, dan worden de controles uitgevoerd die op de apotheekinstructie staan beschreven. Na het doorlopen van deze controles wordt bepaald of het geneesmiddel afgeleverd mag worden ten laste van de zorgverzekeraar. De apotheker tekent voor deze controle op de artsenverklaring. Het getekende formulier wordt bij het recept in de apotheek bewaard ten behoeve van controle achteraf door de zorgverzekeraar.
- 7.3 Wat is de geldigheidsduur van de artsenverklaring en/of de apotheekinstructie?
Op de artsenverklaring staat in kolom 3 aangegeven of en voor welke termijn het geneesmiddel mag worden afgeleverd ten laste van de zorgverzekeraar. Verklaring van de gebruikte codes in kolom 3 (ook vermeld op de apotheekinstructie onder Stap 2):
• XO: mag niet worden afgeleverd ten laste van de zorgverzekeraar.
• XZ: mag niet worden afgeleverd ten laste van de zorgverzekeraar, valt onder het ziekenhuisbudget.
• 01 tot 36: de maximale afleverduur in maanden waarvoor mag worden afgeleverd ten laste van de zorgverzekeraar.
Vanaf 1 maart 2018 geldt voor bijna alle geneesmiddelen een afleverduur van 36 maanden. Dit geldt ook voor lopende artsenverklaringen. De nieuwe versies van de formulieren staan vanaf 1 maart 2018 op de site. Deze zijn dus alleen nodig voor NIEUWE patiënten. Formulieren met een geldigheidsduur van 12 maanden, die na 1 maart 2017 zijn ingevuld lopen automatisch twee jaar door.
• ∞: mag worden afgeleverd ten laste van de zorgverzekeraar zonder einddatum.
Als de vermelde termijn verlopen is, dient een nieuwe artsenverklaring te worden ingevuld. De vergoedingsvoorwaarden dienen bij iedere aflevering te worden gecontroleerd.
- 7.4 Wat te doen bij een ‘weesindicatie’?
Voor een aantal geneesmiddelen op Bijlage 2 Rzv geldt dat het middel ook vergoed kan worden bij een weesindicatie, indien aan alle onderstaande voorwaarden wordt voldaan:
• het geneesmiddel is voor die indicatie niet geregistreerd;
• het betreft een ziekte die in Nederland niet vaker voorkomt dan bij 1 op de 150.000 inwoners;
• de werkzaamheid van dat geneesmiddel bij die indicatie is wetenschappelijk onderbouwd;
• in Nederland is voor die aandoening geen behandeling mogelijk met enig ander voor die aandoening geregistreerd geneesmiddel
De behandelend arts kan voor deze indicaties rechtstreeks bij de betreffende zorgverzekeraar een gemotiveerde vergoedingsaanvraag doen. De zorgverzekeraar heeft dan de volgende gegevens nodig:
• NAW-gegevens en verzekerdenummer van de patiënt;
• de exacte indicatie plus het geschatte aantal patiënten in Nederland;
• behandelingen die al hebben plaatsgevonden, en het resultaat daarvan;
• gepubliceerd onderzoek naar de werkzaamheid bij de betreffende indicatie;
• behandelrichtlijn of –protocol, indien van toepassing.
- 7.5 Wat als de indicatie waarvoor het middel is voorgeschreven niet op de artsenverklaring staat?
Als de registratie van een geneesmiddel wordt uitgebreid met een nieuwe indicatie, betekent dat bij een Bijlage-2-geneesmiddel niet automatisch dat het dan meteen ook voor de nieuwe indicatie wordt vergoed. Als Zorginstituut Nederland (ZINL) positief adviseert over de nieuwe indicatie, zal VWS doorgaans de Bijlage-2-voorwaarden uitbreiden. Op dat moment kan de nieuwe toepassing worden vergoed en zal dus ook de artsenverklaring worden aangepast.
- 7.6 Hoe om te gaan met reizigersmedicatie?
De vergoeding van geneesmiddelen in geval van ziekterisico bij reizen (inclusief reizigersvaccinaties) is uitgesloten in het Besluit zorgverzekering art.2.8 lid 2b: Farmaceutische zorg omvat geen geneesmiddelen in geval van ziekterisico bij reizen. Dit staat los van de nadere vergoedingsvoorwaarden van Bijlage 2 voor DKTP-, hepatitis A- en hepatitis-B-vaccin. Zorgverzekeraars controleren deze voorwaarden niet vooraf. Dat betekent echter niet dat reizigersmedicatie door de apotheker gewoon gedeclareerd kan worden bij de zorgverzekeraar. De apotheker dient reizigersmedicatie niet bij de zorgverzekeraar te declareren, maar in rekening te brengen bij de verzekerde. Deze kan de nota, indien gedekt door een aanvullende verzekering, dan zelf bij de zorgverzekeraar indienen.
- 7.7 Wat als de artsenverklaring er anders uitziet dan de artsenverklaring van de ZN-site?
De artsenverklaringen en apotheekinstructies op de ZN-site zijn opgesteld door de gezamenlijke zorgverzekeraars, en van de inhoud kan niet worden afgeweken. Het is mogelijk dat een zorgaanbieder bv, informatie wil toevoegen. Dat kan, maar een formulier uit andere bron dan ZN is alleen geldig als het integraal en exact de inhoud van het ZN-formulier bevat.
- 7.8 Mag de huisarts herhaalreceptuur vergoed voorschrijven als de artsenverklaring door een specialist moet worden ingevuld?
Bij sommige geneesmiddelen (zoals bij de PCSK-9 remmers), waar wettelijke vergoedingsvoorwaarden aan zijn verbonden, stellen zorgverzekeraars als voorwaarde dat de behandelend specialist een artsenverklaring invult om te kunnen toetsen of aan de vergoedingsvoorwaarden is voldaan. Gedurende de looptijd van een geldige artsenverklaring – ingevuld door de specialist – kan de herhaalreceptuur wel via de huisarts verlopen. Dit om te voorkomen dat patiënten alleen voor een herhaalrecept terug moeten naar de specialist. Wanneer de geldigheidsduur (doorgaans 36 maanden) van de artsenverklaring is verstreken, dan moet de verzekerde wel opnieuw naar de specialist, zodat deze kan beoordelen of de verzekerde de betreffende geneesmiddelen nog steeds nodig heeft. Daarnaast kan dan aan de hand van een nieuwe artsenverklaring worden beoordeeld of het voorschrift (nog steeds) voor vergoeding in aanmerking komt.
Versie 26 oktober 2020